Synodeverslagen

GS Ede Verslag 04-411/TUK

 

D.J. Bolt
22-03-14

 

Op zaterdag 15/03/14 stond een drietal onderwerpen op de agenda m.b.t. de Theologische Universiteit in Kampen. De agenda kon zeer vlot worden afgewerkt, voor 11.00 uur werd de vergadering al gesloten.

Preses

[Als preses fungeert deze vergadering scriba br. A. Niemeijer i.v.m. het curatorschap van dr. Voorberg en de afwezigheid van tweede preses br. Wezeman door persoonlijke omstandigheden].

 

Een commissie onder leiding van ds. De Rijke heeft met het College van Bestuur, Raad van Toezicht en Curatoren gesproken over oneffenheden op het gebied van het benoemingbeleid van curatoren. De problemen zijn opgelost.

 

Er komen drie zaken aan de orde [voorstellen, zie Bijlage 1]: 

• Wijziging statuten m.b.t. de procedure voordracht en benoeming hoogleraren en hoofddocenten.
• Instelling bijzondere leerstoel ethiek in de gezondheidszorg.
• Bureau studiefinanciering.

 Wijziging statuten procedure voordracht hoogleraren en hoofddocenten

Besluit 1

 

[zie ook Bijlage 2]

 

Raad van Toezicht – Ds. J. Ophoff

Er was op synode van Harderwijk verwarring over wat precies een bijzondere leerstoel is. Het 'bijzondere' is dat de leerstoel door een externe rechtspersoon wordt ingesteld. In Kampen kan dat tot nu toe alleen door de synode. Voorbeeld: het Archief en Documentatie Centrum (ADC).

De bezetting van zo'n bijzondere leerstoel gebeurt in overleg met de externe rechtspersoon en uiteindelijk benoemt het Collega van Bestuur met goedkeuring van de Raad van Toezicht na advies van het curatorium.

 

Buitengewone leerstoelen worden door de universiteit zelf ingesteld. Voorbeeld: leerstoel christelijke identiteit. De benoeming tot buitengewoon hoogleraar gebeurde tot nu toe door de generale synode. Het voorstel is de procedure gelijk te trekken met die van bijzonder hoogleraar. Dus in afwijking van het huidige statuut gebeurt de benoeming niet meer door de generale synode maar door het College van Bestuur.

 

BESPREKING

 

Br. Van Oudheusden

Ik heb er behoorlijk moeite mee dat de generale synode uitgeschakeld is bij de benoeming van deze hoogleraren.

 

Br.  H.H. Bouma

Volgens art. 23.5 komen er vijf vacatures na het sluiten van deze synode. Dat is heel onpraktisch. Kan de benoeming niet nog tijdens deze synode?

 

Raad van Toezicht – Ds. Ophoff

Wat betreft de moeite van br. Oudheusden, de leerstoelen worden door de synode ingesteld, bijvoorbeeld zoals met de leerstoel christelijke identiteit is gebeurd. Daarna komt de benoeming van een hoogleraar. Nu wordt dus voorgesteld de procedures voor de benoeming van bijzondere en buitengewone hoogleraren gelijk te trekken. De kerken hebben via de Raad van Toezicht en de curatoren nog wel invloed hierop. We moeten samen met externe instanties tot de beste keuze komen.

 

Er wordt nog nagedacht hoe we moeten omgaan met de vervulling van de komende vacatures. U ontvangt nog voorstel vóór het einde van de synode.

 

Ds. De Rijke

Vroeger benoemde de generale synode op voordracht van het curatorium, dus vanuit de particuliere synoden. Zo was er een behoorlijke invloed van de kerken. Door de overheid moest er een college van bestuur en een raad van toezicht komen. Maar nog steeds oefenen de kerken invloed uit via deze instanties. We gaan nu wat normaler met de universiteit om en moeten vertrouwen hebben in het College van Bestuur en de Raad van Toezicht.

 

STEMMING

 

Besluit 1: Met algemene stemmen aangenomen.

 

Leerstoel Ethiek in de gezondheidszorg

 

Besluit 2

 

BESPREKING RONDE 1

 

Ds. L.W. de Graaff

Ik ben heel positief over de instelling van de leerstoel. Maar ik wil er wel op attenderen dat de benoeming buiten de generale synode omgaat. Kan het volgens de statuten wel dat dat een hoogleraar van PKN huize is? Daarin staat in art 25.2 [zie ook Bijlage 3]:

 

Als voorwaarde voor benoeming als lid van het wetenschappelijk personeel geldt dat men belijdend lid moet zijn in volle rechten van één van de Gereformeerde Kerken in Nederland of van één van de kerken waarvan de generale synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland heeft uitgesproken dat deze te herkennen zijn als kerken van Jezus Christus die zich onderwerpen aan Gods Woord en zich gebonden weten aan de gereformeerde belijdenissen.

 

Br. Verkade

Inhakend op ds. De Rijke, het gaat niet om vertrouwen in de Raad van Toezicht en het College van Bestuur maar er moeten wel kritische vragen kunnen worden gesteld en kanttekeningen geplaatst. 
Het financiële deel is nog niet duidelijk. De hoofddoelstelling van het Universiteitsontwikkelingsfonds is de financiering van onderzoek [zie Bijlage 5]. Kan het wel dat hier geld uit wordt weggehaald voor de leerstoel?

 

Geldt de benoeming voor vijf of zes jaar? En waarom niet voor drie jaar, synchroon met de generale synode?

 

Het voorstel ligt al maanden klaar maar is nu pas beschikbaar gesteld en kost daardoor een extra dag vergaderen.

Verder komt er nog een aantal aanvullende rapporten. Hoe lang moeten we nog toestaan dat er steeds maar aanvullende rapporten na de sluitingstijd binnenkomen en behandeld moeten worden? Het is een trend geworden. Moeten we daar niet paal en perk aan stellen en ons en ook de TUK, gewoon aan de afspraken houden?

 

Ds. S.W. de Boer

Waarom staat de ingangsdatum van 1 september 2014 er niet meer in?

 

Raad van Toezicht – Ds. Ophoff

Prof. Te Velde is afwezig omdat hij een medische behandeling ondergaat.

 

Art. 25.2 van het TU statuut zegt: In bijzondere gevallen kan van de in artikel 25.1 bedoelde benoemingsvoorwaarde ontheffing worden verleend indien dat nodig is voor een goede voorziening in een vacature, niet zijnde een vacature voor gewoon hoogleraar.

Bijzondere omstandigheden ontstaan door de samenwerking met andere organisaties. En in het overleg daarmee kom je tot de keuze van een bepaalde kandidaat. Bij de herziening van het statuut is deze mogelijkheid bewust voor deze hoogleraren en hoofddocenten gecreëerd als het gaat om bepaalde specialismen. Wij zijn blij als er iemand is die de nodige bekwaamheid heeft en die we van harte kunnen benoemen.
 

Over financiële  zaken is de afgelopen maanden overeenstemming bereikt. Wij hebben daar geen zorgen over. Het Universiteitontwikkelingsfonds heeft een bredere doelstelling dan alleen onderzoeken. Het moet gaan over een aanvulling op de vaste formatie. Het gaat nu om een bescheiden bedrag. We zoeken nog naar andere sponsoren voor de toekomst.

 

In overleg met de partners bestaat de leerstoel voorlopig voor een periode van zes jaar. Vijf jaar is niet handig i.v.m. het bijeenkomen van de generale synode. Vijf jaar is een goede periode om te evalueren en te besluiten wel of niet door te gaan.

 

Het nu besproken stuk is in de loop van de afgelopen maanden ontstaan en steeds uitgebreid. Daar zijn ook curatoren bij betrokken, en dat kost tijd.

De TU is volop in bedrijf en een dynamisch gebeuren. Uit het overleg ontstaan steeds weer nieuwe stukken en gegevens. Als we in oktober al een rapport hadden aangeleverd zou een heel stuk informatie nu missen.
Over samenwerking met andere instituten wordt nog vergaderd en overlegd. In mei komen de stukken beschikbaar en op 6 juni staat het op de agenda. Soms gaat het een beetje mis, daarvoor bieden we onze excuses aan.

 

De leerstoel wordt per 1 september 2014 ingesteld door de generale synode.

 

BESPREKING RONDE 2

 

Ds. L.W. de Graaff

Als art. 25.2 zo is geformuleerd dat die past op deze situatie dan is het OK. Maar we moeten ons wel goed bewust zijn van deze procedure zodat straks in de pers niet gesuggereerd kan worden dat het ons zou zijn ontgaan.

 

Ds. Van der Schee

Ik ben blij met de permanente stroom informatie uit de TU Kampen. Het is een bewijs dat er eindelijk iets leeft.

 

Ds. De Rijke

De leerstoel christelijk identiteit lijkt wat onder te sneeuwen nu. Maar het is iets heel bijzonders waar we blij mee kunnen zijn.

 

STEMMING

 

Besluit 2: Met algemene stemmen aangenomen.

 

Preses

De instelling van deze leerstoel moet iets moois zijn voor prof. dr. J. Douma gezien zijn belangstelling altijd voor dit onderdeel van de ethiek. Mooi dat onze universiteit hier een rol in kan spelen. We wensen deze leerstoel alle wijsheid toe.

 

Er ligt een embargo op de invulling van de leerstoel. Het Lindeboom-instituut wil hier zelf informatie over geven.

 

[zie Bijlage 4 – Persbericht]

 

BESLUIT STUDIEFINANCIERING

 

Besluit 3

 

Raad van Toezicht – Ds. Ophoff

Het gaat ook om de studiefinanciering van hen die al (een paar jaar) een andere studie hebben gedaan en dan in Kampen gaan studeren om predikant te worden. Wanneer er meer van zulke studenten komen dan leidt dat mogelijk tot overschrijding van het budget. Het is dus een regeling met een open eind.

 

BESPREKING

 

Ds. Boerma

Er is iets als 'rijstchristenen'. Is er ook iets in de regeling ingebouwd dat controleert of via deze weg terecht studiefinanciering wordt verkregen?

 

Br. De Vries

Het kan om substantieel hogere bedragen gaan, want het instellingsgeld is ook hoger.

 

Raad van Toezicht – Ds. Ophoff

Deze vragen heffen elkaar financieel gezien op.
Het gaat om mensen die er echt iets voor overhebben. Er is geen enkele aanleiding te denken dat zij om oneigenlijke redenen theologie zouden gaan studeren. Bovendien als ze geen predikant worden moeten ze terugbetalen.

 

Wat br. De Vries zegt klopt maar we zijn daartoe wettelijk verplicht. Daar krijgen deze mensen dus mee te maken.

Maar ik wil benadrukken dat het geweldig positief is dat er zoveel jonge mensen in Kampen willen studeren en predikant willen worden.

 

BESPREKING RONDE 2

 

Ds. L.W. de Graaf

Ds. Boerma kan gerust zijn het gaat in Kampen niet alleen om de wijnkast maar ook om potten en pannen.

 

Br. H.H. Bouma

Ik onderstreep het enthousiasme.

 

STEMMING

 

Besluit 3: Met algemene stemmen aangenomen..

 

CvB – Drs. J. de Jong

Krijg zojuist de melding binnen dat het Lindeboom-instituut dankbaar is voor het besluit tot instelling van de leerstoel.

 
 

Bijlagen

 

BIJLAGE 1 – Voorstellen

 

Besluit 1:

1. de volgende wijzigingen in het statuut vast te stellen: (wijzigingen cursief)
   1. Artikel 23.3 van het statuut wordt vervangen door het volgende:
      23.3 In geval van een vacature betreffende een functie als bedoeld in artikel 23.1 of 23.2 doet het college van bestuur zo spoedig mogelijk doch uiterlijk tijdig vóór de sluiting van de synode aan de generale synode een voordracht. De voordracht is inhoudelijk gemotiveerd, gerelateerd aan het formatieplan en omschrijft inhoud en omvang van de functie binnen de desbetreffende vakgroep. De voordracht behoeft de goedkeuring van de raad van toezicht, na ingewonnen advies van het curatorium.
      23.4 Artikel 23.3 is van overeenkomstige toepassing wanneer kan worden voorzien dat een vacature zich zal voordoen binnen anderhalf jaar na de openingsdatum van de generale synode.
      23.5 Wanneer een vacature zich voordoet na de sluiting van de laatst gehouden generale synode kan, als de raad van toezicht na advies van het college van bestuur dit noodzakelijk acht, een tussentijdse synode worden samengeroepen. De raad van toezicht is dan gemachtigd de kerk die met de samenroeping van de generale synode is belast te verzoeken zo spoedig mogelijk en in ieder geval binnen vier maanden een tussentijdse synode bijeen te doen komen om over de vervulling van de vacature te beslissen.
   2. de procedure buitengewoon hoogleraar als volgt te wijzigen:
      1. Het opschrift boven artikel 32 van het statuut wordt gewijzigd in: bijzondere of buitengewone leerstoel.
      2. In artikel 32.2 wordt de eerste zin als volgt gewijzigd: Een benoeming tot bijzonder of buitengewoon hoogleraar gebeurt door het college van bestuur.
      3. Aan artikel 32 wordt toegevoegd:
         32.3 De artikelen 25, 27, 28, 30 en 31 zijn van overeenkomstige toepassing op een buitengewoon hoogleraar als bedoeld in dit artikel.
      4. Artikel 11.2, sub m, wordt gewijzigd als volgt: het goedkeuren van besluiten van het college van bestuur tot benoeming van bijzonder of buitengewoon hoogleraren als bedoeld in artikel 32.2.
      5. In de artikelen 22.1, 25.3, 26.1, 26.2, 28.1, 29.1 en 31.2 vervallen de woorden: buitengewoon hoogleraar.
      6. In de artikelen 22.1, 25.3, 26.1, 26.2, 28.1, 29.1 en 31.2 vervallen de woorden: buitengewoon hoogleraar.
      7. In artikel 25.4 vervallen de woorden: of buitengewoon hoogleraar.
   3. De verwijzing in art.17.3 van het Statuut naar art.19.2 te wijzigen in 17.2.

2. De verwijzing in art.17.3 van het Statuut naar art.19.2 te wijzigen in 17.2.

 

Besluit 2:

tot instelling van een bijzondere leerstoel voor de ethiek van de gezondheidszorg (de zogeheten Lindeboom-leerstoel) aan de Theologische Universiteit in Kampen voor een periode van zes jaar, waarna een gemotiveerd verzoek tot verlenging aan de synode gedaan kan worden.

 

Besluit 3:

1. decharge te verlenen aan het Bureau Studiefinanciering en de Raad van Toezicht voor het gevoerde financieel beleid en beheer en het uitgeoefende toezicht daarop;
2. goedkeuring te verlenen aan het in de meerjarenbegroting 2014-2017 voorgestelde quotum van € 190.000,-- per jaar.

 

BIJLAGE 2 – Brief m.b.t. leerstoel voor de ethiek van de gezondheidszorg

 

Aan de generale synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland,

in vergadering bijeen te Ede

 

Betreft: vestiging bijzondere leerstoel Kampen, 24 februari 2014

 

Zeer geachte broeders.

 

Het College van bestuur van de Theologische Universiteit doet u het voorstel te besluiten tot instelling van de Lindeboom-leerstoel voor de ethiek van de gezondheidszorg aan de TU Kampen. Naast de schriftelijke motivering van het College van bestuur is krachtens art. 3 van het Reglement voor bijzondere leerstoelen voor een besluit van de synode ook vereist dat de Raad van toezicht een positief advies geeft.

 

De Raad van toezicht heeft tijdens het proces om tot de vestiging van deze bijzondere leerstoel te komen in het bijzonder gelet op de aansluiting van de leerstoel bij het onderwijs en onderzoek aan de universiteit, met name in de ethiek. Gelet op de snelle ontwikkelingen in de gezondheidszorg is het aannemelijk dat de te benoemen hoogleraar ook actief zal participeren in het publieke debat. Dat biedt kansen voor de versterking van het profiel van de theologische universiteit op dit gebied. Dat draagt ook bij aan de bekendheid van de universiteit bij jongeren die overwegen theologie te gaan studeren.

 

De Raad van toezicht adviseert positief over het voorstel om de Lindeboom-leerstoel voor de ethiek van de gezondheidszorg aan de TU Kampen te vestigen. De Raad van toezicht is ook positief over de samenwerking met het consortium dat bestaat uit de Stichting voor Christelijke Filosofie, ForumC en Reliëf.

 

Het College van bestuur en de Raad van toezicht hebben zich hierbij laten adviseren door de curatoren van de universiteit. In een vergadering op 8 november 2013 hebben curatoren van harte ingestemd met de vestiging van de Lindeboom-leerstoel.

 

Wij wensen u van harte Gods zegen toe over al uw werkzaamheden.

 

J. Ophoff,

voorzitter Raad van toezicht

 

E.W. Evers,

secretaris Raad van toezicht

 

BIJLAGE 3 – Art. 25 Statuut TUK

 

Artikel 25 – algemene benoemingsvoorwaarde en ondertekeningsformulier

 

25.1 Als voorwaarde voor benoeming als lid van het wetenschappelijk personeel geldt dat men belijdend lid moet zijn in volle rechten van één van de Gereformeerde Kerken in Nederland of van één van de kerken waarvan de generale synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland heeft uitgesproken dat deze te herkennen zijn als kerken van Jezus Christus die zich onderwerpen aan Gods Woord en zich gebonden weten aan de gereformeerde belijdenissen. Indien een lid van het wetenschappelijk personeel niet langer aan deze eis voldoet, dient hij het college van bestuur hiervan onverwijld in kennis te stellen en eindigt de benoeming als lid van het wetenschappelijk personeel van

 

rechtswege. Deze benoemingsvoorwaarde dient te worden opgenomen in de individuele overeenkomst met ieder lid van het wetenschappelijk personeel.

 

25.2 In bijzondere gevallen kan van de in artikel 25.1 bedoelde benoemingsvoorwaarde ontheffing worden verleend indien dat nodig is voor een goede voorziening in een vacature, niet zijnde een vacature voor gewoon hoogleraar.

 

25.3 De gewoon hoogleraren, buitengewoon hoogleraren, universitair hoofddocenten en universitair docenten, hetzij met een aanstelling voor onbepaalde tijd hetzij met een aanstelling voor bepaalde tijd, zullen bij aanstelling een door de generale synode vastgesteld ondertekeningsformulier tekenen als blijk van instemming met de leer van de Heilige Schrift, zoals die in de belijdenisgeschriften van de kerken is samengevat, en van hun bereidheid om deze zuivere leer te onderwijzen en tegen dwalingen te verdedigen.

 

25.4 De ondertekening als bedoeld in artikel 25.3 zal bij benoeming door de generale synode in de regel plaatsvinden tijdens een openbare zitting van de generale synode. Indien de generale synode inmiddels is gesloten en in geval van benoeming door het college van bestuur, zal deze ondertekening plaatsvinden in een gecombineerde vergadering van de raad van toezicht en het college van bestuur. In geval van een gewoon hoogleraar of buitengewoon hoogleraar zal de rector van deze ondertekening melding maken bij de inauguratie.

 

BIJLAGE 4 – Persbericht

 

PERSBERICHT 

 

Synode GKV besluit tot vestiging Lindeboom Leerstoel voor Ethiek van de Zorg aan TU Kampen

De Synode van de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt is op 15 maart 2014 akkoord gegaan met de vestiging van de Lindeboom Leerstoel voor Ethiek van de Zorg aan de Theologische Universiteit te Kampen.

 

De vestiging van de bijzondere leerstoel is een gezamenlijk initiatief van het Prof. dr. G.A. Lindeboom Instituut, gevestigd in Amersfoort, en de Theologische Universiteit Kampen.

 

Zowel voorzitter Ab Berger van het Lindeboom Instituut als  Jan de Jong, bestuurder van de TU,  is ingenomen met het synodebesluit. Berger: ‘Medisch ethische onderwerpen raken ons allemaal, christenen en niet-christenen. Denk aan onderwerpen als kosten van de zorg,  euthanasie, overbehandeling, of  onderzoek dat onze toekomstige kwalen voorspelt. Deze ingrijpende thema’s vragen om wetenschappelijke en theologische doordenking. Doel is om op basis van academische reflectie en de normen die we uit de Bijbel kunnen afleiden een zinvolle, christelijk doordachte bijdrage te leveren aan het publieke debat over deze onderwerpen’. Jan de Jong vult aan dat de leerstoel vooral kerken en christenen wil helpen in het verdiepen van hun kijk op deze onderwerpen. Zowel bij predikanten als bij christelijke scholen en organisaties bestaat daar een duidelijke behoefte aan.

 

De leerstoel wordt gevestigd namens het Prof. dr. G.A. Lindeboom Instituut, met ondersteuning vanuit Reliëf, christelijke vereniging van zorgaanbieders;  de NPV, Nederlandse Patiënten Vereniging; ForumC, forum voor geloof, wetenschap en samenleving; Pro Life Zorgverzekeringen; de Stichting voor Christelijke Filosofie; en de Theologische Universiteit Kampen. De Lindeboom Leerstoel werd eerder bezet door prof. dr. Jochem Douma en prof. dr. Henk Jochemsen. De komst van de leerstoel past volgens De Jong goed in het profiel van de universiteit: ‘De leeropdracht van de nieuwe hoogleraar sluit goed aan bij het onderzoeksprogramma rond publieke theologie van de ethicus aan de TU Kampen, prof. dr. Ad de Bruijne. De publieke theologie is één van de speerpunten van onze universiteit’.

 

De betrokken partijen zullen zich nu kunnen gaan richten op de bezetting van de leerstoel. Het streven is dat de leerstoelhouder wordt benoemd voor een periode van vijf jaar en aan de werkzaamheden begint bij aanvang van het collegejaar 2014.

 

BIJLAGE 5 - Universiteitsontwikkelingsfonds

 

De website www.tukampen.nl meldt:

 

Het doel van het Universiteitsontwikkelingsfonds is om projecten te financieren die een bijzondere bijdrage leveren aan de missie van de Theologische Universiteit, dat wil zeggen aan de ontwikkeling en uitbouw van de gereformeerde theologie.
 
Zonder financiering uit dit fonds zouden bijvoorbeeld de volgende projecten niet mogelijk zijn geweest: boekprojecten, studiedagen, het opzetten van avondcolleges via AKZ+ (zie www.akzplus.nl). Ook zouden zonder dit fonds enkele postdoctoraal onderzoekers – dr. James Eglinton, dr. Koert van Bekkum, dr. Hans Schaeffer, dr. Dolf te Velde en dr. Hans Burger – in de afgelopen jaren niet zijn aangesteld.
Het fonds wordt gevoed door giften en legaten (testamentaire beschikkingen) aan de Theologische Universiteit. Wie overweegt om aan dit fonds bij te dragen, kan zijn of haar bedrag een speciale bestemming geven: een zelf te kiezen terrein van de theologie, een onderzoek over een bepaald thema etc.