GS Meppel – Impressie 03 / GKv - NGK
D.J. Bolt
15-07-17
Terecht wordt gezegd dat een breuk makkelijker geslagen dan geheeld wordt. En wie zou dan niet blij zijn als een kerkelijke breuk van 50 jaar oud wordt geheeld? Als broeders en zusters in 1967 niet langer onder één kerkelijk dak konden verkeren nu elkaar weer in de armen vallen? Ja, zo werd gezegd, verliefden die niet meer alleen (speed)daten maar niets liever en minder willen dan trouwen.
Waarom hebben we toch niet Samen in de naam van Jezus mee kunnen zingen toen het duidelijk werd dat de synode vond dat alle struikelblokken op weg naar de trouwzaal waren weggeveegd en er een euforische stemming ontstond?
Er is een aantal redenen daartoe. Immers, de afgelopen jaren is door diverse synoden gewezen op de grote belemmeringen die er zijn om één te worden met de NGK. Deze:
- Alle ambten zijn opengesteld voor vrouwen
- De binding aan de gereformeerde belijdenis is zwak
- De bescherming van de gemeente tegen dwaalleraar is onvoldoende gewaarborgd
- Homoseksuele praxis is geaccepteerd, er wordt geen tucht geoefend
- Homoseksuelen kunnen als ambtsdragers functioneren
- Kinderen worden toegelaten aan het Avondmaal
- Kinderdoop en volwassendoop als alternatief wordt gepropageerd en geaccepteerd
- Catechismusprediking heeft afgedaan
- Van twee diensten op zondag is geen sprake meer.
We horen luid protest tegen dit rijtje. Want het is sterk generaliserend. Lang niet overal in de NGK is sprake van deze zaken. De situatie is heel verschillend in de gemeenten.
De protestanten hebben gelijk. Maar we willen er twee opmerkingen bij maken.
Alle genoemde zaken zijn wel aan de orde in de NGK. En men laat het toe. Het kerkverband treedt niet corrigerend op. De zonde van 50 jaar geleden is nog springlevend, independentisme, onafhankelijkheidszucht. Individuele kerkleden, ambtsdragers en gemeenten gaan hun eigen gang, of er nu kerkelijke uitspraken zijn of niet.
En ja, die binding aan de gereformeerde belijdenis. Er wordt gerapporteerd dat 'vrijwel' elke predikant het bindingsformulier heeft ondertekend. Dat geldt mogelijk niet voor (veel?) niet-predikanten, dat weet men niet zo precies. En hoe de binding in de praktijk functioneert als er sprake is van dwaling en afwijking, daar is helemaal geen goed zicht op maar gezien het bovenstaande rijtje, dat bepaald niet uit de lucht is gegrepen, kun je daar toch onrustig over worden, zie het verhaal van ds. J. Wesseling. ??
Dus onderzoek door DKE werd nodig geacht hoe de praktijk is in de NGK. Sporen de mooie deputatenwoorden met de gemeentelijke daden? De opdracht om dat te onderzoeken hebben DKE deputaten synoden lang gekregen, maar genegeerd. Gewoon laten liggen! En dat zonder dat ze tot de orde werden geroepen. Zie alweer het verhaal van Wesseling. Lees de verslagen van GS Ede op dit punt op deze site.
Ach, kun je horen, de praktijk in onze GKv gemeenten is gewoon vergelijkbaar met die in de NGK. Je ziet nauwelijks verschil. Dan is het toch aanmatigend om dingen bij anderen te willen aanwijzen waar we zelf ook mank aan gaan. Het verhaal van de balk en de splinter dus.
En nu al helemaal. Een heel aantal conceptbesluiten moest worden omgebouwd omdat de GS alle ambten openstelde voor vrouwen. Die laatste schans was geslecht. Wat let ons nog om elkaar te omarmen?
Ja, wij zouden ook niet weten waarom GKv en NGK niet met gezwinde spoed een kerkverband gaan vormen. Maar naar onze waarneming is dat niet omdat de NGK zoveel 'orthodox-gereformeerder' is geworden – veeleer het tegendeel – maar omdat de GKv haar met hoge snelheid heeft ingehaald! Van het breed-gereformeerde spoor zijn de vrijgemaakten tenslotte over de laatste wissel van de vrouw in het ambt op het smalspoor van de NGK terecht gekomen.
Logisch maar ook diep-tragisch.
Tegelijk lijkt daarmee ook afscheid te worden genomen van een andere gereformeerde partner, de CGK. Dit kerkverband heeft vanaf de breuk in de zestiger jaren geflirt met de NGK – er werd zelfs een NGK 'Henk de Jong-leerstoel' aan de Theologische Universiteit in Apeldoorn ingericht! Daarmee is veel schade in de kerkelijke verhoudingen aangericht.
Maar het lijkt wel alsof de moeiten van de vrijgemaakten met de buitenverbanders destijds, nu meer en meer gaan lijken op de moeiten die christelijke gereformeerden hebben met de GKv-NGK combinatie. Niet voor niets worden de beslissingen rond de GTU maar weggeschoven door de CGK. De CGK ontkomt er niet aan, wil zij gereformeerd blijven, nu werkelijk keuzen te maken en niet naar alle zijden te blijven lonken. Dat zou misschien zelfs nieuwe oecumenisch perspectieven kunnen bieden …
Terug naar de GS in Mennorode bij Elspeet.
De eenwording met de NGK is een beklonken zaak. Er moet alleen nog wat worden geregeld rond kerkjuridisch zaken en zo.
Ds. Waterval ('ik was vroeger een roomse jongen') diende een alternatief voorstel in om uit te spreken:
Besluit 4 (later vernummerd als besluit 5)
- met diepe vreugde op te merken dat God ons het geschenk van hernieuwde geestelijke eenheid geeft met onze broers en zussen van de NGK;
- de uitnodiging van de NGK voor een gezamenlijke vergadering van deze synode met de Landelijke Vergadering, gericht op hereniging, te aanvaarden;
- deputaten op te dragen om alles te doen wat nodig is om een zo spoedig mogelijke hereniging voor te bereiden en in samenwerking met de CCS, waar mogelijk en gewenst, het proces van herstel en verzoening op plaatselijk niveau te stimuleren en te ondersteunen.
Gronden:
- Op het punt van hermeneutiek en binding aan de belijdenis zijn er geen wezenlijke verschillen meer tussen onze kerkverbanden.
- Het gebed van onze Heer om eenheid (Joh. 17) beweegt ons om hereniging niet langer dan nodig uit te stellen.
Het voorstel werd aangenomen met 18 stemmen voor en 12 tegen met 1 onthouding.
De preses dr. M.E. Oosterhuis vroeg een moment stilte om het door te laten dringen en de ontroering te verwerken.
In de euforische stemming werd het lied Samen in de naam van Jezus aangeheven, op aanwijzingen van moderamen-lid Harmannij zelfs meerstemmig. Ds. P. Sinai (NGK), ds. Waterval (GKv) en ds. Roth (GKv) maakten de gloednieuw eenheid zichtbaar in fysieke omarming:
Samen in de naam van Jezus
Heel de wereld moet het weten
Dat God niet veranderd is
En zijn liefde als een lichtstraal
Doordringt in de duisternis
't Werk van God is niet te keren
Omdat hij er over waakt
En de Geest verbreekt de grenzen
Die door mensen zijn gemaakt.
Op de achtergrond zong ook DKE deputaat ds. J. Wesseling mee. Wat zou er in hem zijn omgegaan? Was het wel de Geest? En ging het wel om grenzen die door mensen zijn gemaakt? Of blijft het gaan om grenzen door God in zijn Woord aangeven?