GS Goes Verslag 12 – Vrouw-in-ambt revisie 4
D.J. Bolt
12-09-20
Op 4 en 5 september vergaderde synode Goes verder over de revisieverzoeken die door 45 GKv-gemeenten zijn ingediend tegen de besluiten van de synode Meppel waarbij de ambten met onmiddellijke ingang werden opengesteld voor vrouwen.
Input voor de besprekingen waren twee omvangrijke rapporten opgesteld door de synodecommissie revisieverzoeken MV en ambt (CRMV):
Hieronder volgt een samenvattend verslag van de besprekingen op 4 en 5 september 2020.
OPENING
Vrijdag 4 september
Tweede preses ds. D.W.L. Krol opent op christelijke wijze de vergadering.
De rapporten VHD en ABR zullen achtereenvolgens worden behandeld, elk in drie fasen van bespreking: informeren, meningsvorming en besluitvorming.
De broeders en zusters(!) krijgen ruimhartig de tijd om ook hun gevoelens te uiten.
Recent ingekomen brieven van de kerken te Urk en Capelle aan den IJssel-Noord worden niet bij de bespreking betrokken. Dat zou rechtsongelijkheid met andere kerken geven.
Br. Stelpstra
De brieven waarin preses dr. Oosterhuis nogal als manipulatief wordt voorgesteld, zijn wel het land ingegaan. Het is fake nieuws en dat moeten we wel publiekelijk laten weten.
Ds. Van Hijum
Het zou goed zijn ze toch door te sturen. Ze horen bij de semipublieke discussie. Het rapport ging ook het land in.
CRMV – Br. P. Bakker, voorzitter
Korte toelichting op ons werk.
Tijdpad
Commissieleden bestaande uit 4 theologen en 2 ouderlingen zijn een team geworden. De theologen hadden daarin een zeer belangrijk aandeel. We hadden een fijne samenwerking.
Er is tussentijds gerapporteerd en een presentatie van het richtinggevende Raamdocument gegeven. De bezwaren inspireerden ons en aanwijzingen werden meegenomen.
Vandaag liggen na 9 maanden de twee eindrapporten op tafel.
Hoe aan het werk gezet
Met aandachtspunten en adviezen van 'MV in de kerk deputaten' is het werk begonnen. Het mocht geen haastklus worden omdat het onderwerp gevoelig ligt. Ga in gesprek en neem de tijd om de zwaarste zaken aan te pakken.
Inhoudelijk: kom met een overkoepelend verhaal waarin niet direct op bezwaren wordt ingegaan. Zorg voor een samenhangende en consistente Bijbelse visie. Geef aandacht aan: de twee lijnen van Ede, omgaan met verschillen en cultuur en behandel de zwijgteksten. Geef daarbij springende punten aan.
Tenslotte, heroverweeg of herformuleer de besluitteksten van Meppel.
Resultaten – Elkaar van harte dienen
Het eerste rapport heeft van 'harte' als accent gekregen. Duidt aan dat we iets met elkaar hebben, elkaar dienen. Het doel is een Bijbels verantwoorde visie en toetsingskader. Het verwoordt de grote lijn in de Bijbel.
Het bevat geen concrete bespreking van bezwaren en was ook geen studieopdracht. Er was al veel materiaal beschikbaar. Input gekregen van de TUK, Nieuw-testamentici en kerkrechtdeskundigen. Ook hebben predikanten meegelezen.
Het is niet de bedoeling het rapport te herschrijven. Maar opmerkingen om de tekst te verbeteren zijn welkom. Misschien toch een nieuwe versie als brochure.
Resultaten - Aanbiedingsrapport
Onze werkwijze en werkzaamheden zijn erin verantwoord. Niet per kerk, maar gerubriceerd. Daarna volgt een beoordeling.
Het ging om bezwaren te beoordelen. Daarbij word je onbedoeld en onontkoombaar in de rol van verdediging gedrongen.
Het rapport is werk van de commissie. Het komt met een degelijke onderbouwing van één standpunt. Daarbij gaat het niet om ons gelijk maar om een integere manier van omgaan met de Bijbel. Daar moeten we elkaar op aanspreken.
Als de voorstellen besluiten worden dan is er in de kerken ruimte voor onderscheidene praktijken. Dat heeft behoorlijk impact op bezwaarde kerkenraden en broeders en zusters. Zij zullen zich afvragen 'doe ik er nog wel toe als tegenstander' want onze verdedigende positie kan wat eenzijdig worden. Maar heb oog voor de volstrekt volwaardige posities voor beide kampen. Laten we aan alle bezwaarde kerken een aparte brief sturen zodat iedere kerk merkt dat er naar haar bezwaren is gekeken.
RAPPORT ELKAAR VAN HARTE DIENEN (RVHD)
BESPREKING - RONDE 1
Br. Sonneveld
Ik was geen voorstander in Meppel. De zaak was lastig voor een voorzitter van de kerkenraad. Maar Hand. 15 is bepalend voor mij geworden. Daar kwamen ze na een twistgesprek er uit. Zo is ook in onze gemeente gebeurd: de eerste vrouw is als diaken afgelopen week zonder bezwaar bevestigd.
Het probleem is dat er geen middenpad meer is tussen links met het oude standpunt en rechts verwoord in het commissierapport. De Bijlage bij het rapport is subliem. Het is een neutraal stuk dat geweldig Bijbels neerzet hoe het zit en de dingen onbevangen op een rijtje zet. Wij zijn al veranderd: omgang met vrouwen, vrouwen worden ook gedoopt. Ook Jezus' omgang met vrouwen was al een andere.
Hoe gaan we om met broeders en zusters die een ander standpunt hebben? Ik wil een lans breken voor een balans. Beide groepen moeten zich heel goed thuis kunnen voelen in de kerk.
1 Tim. 2 zegt dat vrouwen moeten zwijgen. De commissie ziet dat in een bepaalde context in Efeze. Daar reageert Paulus op. Maar als je steeds de commissie hoort zeggen 'het lijkt erop dat …', 't zou kunnen…', hoe dik is dan het ijs om op te staan? Zou het niet beter zijn te zeggen: we hebben het best wel moeilijk met deze tekst? En deze niet dichttimmeren met rationele argumenten?
Man is hoofd van de vrouw, Christus hoofd van de gemeente. Het rapport ziet dat niet als een gezagsverhouding, maar als verbondenheid. Maar Christus heeft toch wél gezag over mij! Hoe sterk is dan dat anders lezen? Zou het niet sterker zijn als de commissie zegt dat 'links' ook heel wel denkbaar is? Als tegenstander heb ik heel veel bijgeleerd maar belanden we niet teveel 'rechts' in het dichttimmeren?
Er is een pastorale handreiking nodig die een duidelijk signaal geeft dat er twee kanten aan de 'weg' zijn. Hoe moeten we dat zichtbaar maken?
Ds. Van Hijum
Bakker wil het rapport niet aanpassen. Maar dat rapport is wel de basis onder alle besluiten. Dan moet er ook openheid zijn om het aan te passen.
Br. Toebes
Dit is een mooi studierapport, zij het dat het zonder opdracht van de synode is ontstaan. Als de synode het gebruikt moet zij wel instemming ermee uitspreken om het bruikbaar te laten zijn als basis voor de besluiten.
Br. Van den Berg
Het Woord vooraf stelt dat 'het niet helpt als we de waarheid van de Bijbel trachten te zekeren vanuit een sterk rationalistische benadering'. Daar moeten we inderdaad bang voor zijn. Maar bij elke benadering moeten we toch God met heel ons verstand dienen?
De exegese van Gen 1-3 is moeilijk te doorgronden. Er moet uitgelegd worden waar de kantelpunten zitten t.a.v. van Meppel.
Voor de uitleg van Gal. 3:28 wordt een beroep op prof. H.J. Jager gedaan. Maar die zegt (p83) dat deze tekst juist niet beslist over vrouw-in-ambt. Dus deze aanhaling schrappen.
CRMV – Ds. P. Poortinga
Het is jammer dat geen enkele kerk heeft gevraagd vrouw-in-ambt verplicht te stellen. Dan had daar ook aandacht aan besteed geworden. Want het idee is soms dat de weg om het ambt in de gemeente niet open te stellen is afgesloten. Dat is onjuist. Je kunt rustig doorgaan op die weg. Dat wordt bij sommige bezwaarden als een opluchting ervaren. Beeldvorming is dat je achterloopt, niet bij de tijd bent, de Bijbel verkeerd uitlegt als je alleen mannen in de ambten toelaat. Dat is onjuist.
De veelvuldige frases 'het lijkt er op…'. Voor de uitleg van de Schrift kijken we eerst naar wat er in de tekst staat. Ontdekken bijvoorbeeld dat het woord 'authentein' cruciaal is in de uitleg, want waarom heeft Paulus dat woord gebruikt? Vervolgens gaan we voorzichtig aanwijzingen in de brief aan Efeze verwerken. Dus niet te stellig. Het verwijt dat we teveel naar de context kijken en buitenbijbelse bronnen gebruiken, hebben we niet zo ervaren.
God is ook hoofd van Christus. Dus 'hoofd' is niet altijd gezag. Het gaat meer om verbondenheid en heerlijkheid.
Het is uitstekend om 'links' (geen vrouw-in-ambt) te lopen en het is uitstekend rechts (wél vrouw-in-ambt) te lopen. Er was geen revisieverzoek tot verplichting 'links te lopen', dus daar is ook geen aandacht aan besteed
Over de status van het rapport moeten we even overleggen als commissie.
CRMV – Br. Bakker
In het rationalisme neemt het verstand een dominante plaats in. In Bijbelverstaan komt het die plaats niet toe. We moeten naar prof. A. Huijgens boek lezen en ons laten lezen. Verstand en kennis maken zich sterk met methoden en algoritmes. Maar zo gaat dat niet in de omgang met de Bijbel. Ik wil me laten lezen door de Bijbel. Het gaat om uitleggen en hoe de Bijbel ons aanspreekt. Dat is best ingewikkeld.
We dachten bij de opmerking in het Voorwoord niet aan vrouw-in-ambt tegenstanders. Het is een algemene opmerking.
Links en rechtslopen is prima als we maar samenlopend elkaar dienen.
CRMV – Ds. S. de Jong
Het klinkt wat makkelijk dat links- en rechtslopen. Maar dat voelt niet zo bij mensen die tegen vrouw-in-ambt zijn. Zij zien de beweging breed geaccepteerd maar houden hun moeite vanuit de Bijbel. Aan ons als synode bij gemeenteleden de indruk weg te nemen dat ze tweederangs kerkleden zijn, en hen het gevoel geven dat ze net zo waardevol zijn als de anderen, dat ze er ook toe doen. Die sfeer moeten we uitstralen.
.
Over de kantelmomenten t.a.v. Gen. 1-3. Het kantelpunt is dat de mens man en vrouw beiden naar Gods beeld zijn geschapen, beiden de cultuuropdracht ontvingen. 'Helper' kan worden vergeleken met hoe linker- en rechterhand elkaar helpen.
De plaats van de vrouw zoals in de Bijbel wordt beschreven, kennen we niet meer. We hebben ook geen slaven. We geven vrouwen wél een hand. Er is heel veel veranderd. Daarvanuit kijken we naar de plaats van de vrouw.
Het citaat van prof. Jager maakt geen enkel verschil voor de loop van ons betoog. Gal. 3:28 geeft aan dat er geen verschil meer is tussen man en vrouw. Dat was voor de Christian Reformed Churches ook een van de belangrijke argumenten. Kijk dus naar de hoofdlijnen.
PAUZE
CRMV – Br. Bakker
We gaan het rapport hier niet 'vaststellen'. Wel is het de bedoeling er met instemming kennis van te nemen omdat het voldoende basis dient voor de beoordeling van de besluiten. Natuurlijk kan worden aangegeven waar het een onvoldoende scherpe tekst biedt voor de beoordeling van de besluiten. Maar we gaan het rapport niet wijzigen maar wel eventueel de gronden van de besluiten.
Het gaat ons om twee spitsen: om de revisieverzoeken en om de onderbouwing van de Meppeler besluiten.
CRMV - Ds. Heij
Is het rapport eenzijdig gericht op onderbouwing? Maar naast 23 revisie-verzoekende kerken zijn er ook 23 (met Hardenberg-Baalder mee) onderbouwing-verzoekende kerken. Die onderbouwing biedt het VHD. Het VHD geeft niet een totaal visie maar vult een lacune van Meppel 2017.
BESPREKING RONDE 2
Preses
Neem de tijd en ruimte. Stel vragen en geef eigen visie.
Br. Van den Berg
De besluittekst van Meppel was veel te summier. Die is nu uitgebreid op basis van een solide rapport. Het gaat over hermeneutiek en schriftgezag. Er is bergen werk verzet.
Van de biografie van Paulus door Tom Wright heb ik geleerd dat Paulus' brieven essentieel zijn voor vrouw-in-ambt. Het valt op dat Wright steeds de context van gebeurtenissen meeweegt. Dat blijft wel een spannende vraag. We moeten afrekenen met de aloude opvatting dat Paulus een vrouwenhater was. Mannen en vrouwen waren niet hetzelfde maar hij zag vrouwen wel als gelijkwaardige leden, ook in de publieke bedieningen.
Mooi dat vrouwen tot ambten zijn toegelaten. Het afscheid van buitenlandse kerken doet verdriet. Maar deze zaak is niet kerkscheidend. Er is wel verschil van mening maar dat gaat om de inrichting van kerkelijk werk. Bovendien, eenheid mag niet bedreigd worden door verscheidenheid.
Ds. Van Hemmen
Grote waardering voor het rapport. Erg onder de indruk van de commissie. Mijn grootste zorg is om nu niet net te gaan doen alsof er maar één manier van lezen van de Bijbel is, namelijk dat vrouwen horen in het ambt. Als er verschil van mening is dan past nederigheid. Een exegese is niet exclusief. Ik waardeer het heel erg dat op veel plekken er rustig staat 'het is de vraag…'. Alle lof.
Maar soms is het rapport toch nog iets te stellig. Die beslistheid moet eruit, zoals bijvoorbeeld t.a.v. de 70 apostelen dat daaronder vrouwen zouden zijn.
En niet wíj hebben eindelijk het licht gezien, er zijn nog steeds vraagtekens. Vergelijk maar natuurkundig licht dat tegelijk een deeltjes- en een golfkarakter heeft. Zo is het altijd worstelen met de Schrift. Die moet niet gelezen worden als maar één manier van interpretatie toe te laten.
Br. Van Winden
Aan het begin van de synode was ik nog volstrekt onzeker. Het was een enorme worsteling om materie eigen te maken en besluiten te nemen. Maar ik sta er nog steeds achter en dus achter het rapport. De kern ervan is: eenheid in denken heeft geen voorrang op nauwkeurig lezen. En de boventoon is eenheid en liefde. Bij verschil past nederigheid.
Bij de verkondiging van het evangelie is niet het verschil in sekse bepalend. Het gaat alleen om inrichting van het kerkelijk leven.
Nederigheid past ook t.a.v. Meppel. Er is daar veel meer besproken dan in de acta staat. Dank commissie voor het vele werk. Ik hoop en bid voor een zegen voor de kerken.
Ds. Van Hijum
Is het een consistent verhaal? Er is weinig aandacht voor de ambtsleer hoewel wel impliciet. We kunnen het advies inzake de ambtsleer overnemen uit 'Samen dienen'.
Ik heb met aarzeling afscheid van Ede genomen. Ik laat in het midden nu of dat geen consequenties voor het huwelijksformulier heeft.
P13: De hiërarchische betekenis van die 'vijf keer' en 'twee keer' helpers staat nu juist ter discussie.
P18: Eva moeder van alle mensen is niet hetzelfde als hoofd-zijn.
P19: De onderste zin onderstreep ik graag. Ik denk dat het belangrijk is juist in Genesis dat de mán de vrouw naast zich krijgt, maar die volgorde is geen gebod.
P24: Pater familias komt als eerste in aanmerking voor oudste? Daarover moeten we terughoudend zijn want dat is niet evident.
P25: 'Volop ingeschakeld bij het evangelie', dat is een te snelle conclusie. Er zijn vragen te stellen bij deze snelle manier van bijbellezen.
P31: 'Het NT kent het woord ambt niet'? Mijn indruk is dat hier de hele ambtsleer overboord gaat. Zo van ambt is taak, functie. Als iets anders bedoeld wordt dan ook anders in de besluiten verwerken.
P35: Verschil in exegese? Het gaat meer om denklijnen. Het is zaak om dat van alle kanten te bezien. Bij beide denklijnen kun je vragen stellen. Het is niet altijd evident.
P40: Het gaat niet aan bij voorbaat te constateren tot wel of niet onwil.
P42: De uitspraak GS Ede was een andere: niet dat beide zienswijzen mogelijk waren, maar daarover mocht worden gediscussieerd. Links en rechts, het gaat er om dat ik uit volle overtuiging Gods woord na spreek. Ik kan ten volle overtuigd zijn en tegelijk kan ik me vergissen. Kunnen beide groepen overtuigden zich hebben vergist? We moeten niet te snel tevreden zijn maar blijven zoeken.
P43: Referentie aan 2 Petr. 1:20,21 weglaten. Je kunt teksten niet losmaken van de rest van de Schrift. Want waarom staat deze tekst hier? Je mag dit ook niet de revisieverzoekers in de schoenen schuiven. In de Bijbel zelf is ook ontwikkeling.
Br. Blijdorp
Heel hartelijk dank voor het uitgebreide rapport. Aan een ruimere onderbouwing is ruim voldaan.
P33: In de Romeinse tijd was de Griekse filosofie heersend en werden vrouwen achtergesteld. Dat heeft eeuwenlang in de westerse cultuur doorgewerkt. Jezus en Paulus waren enorm revolutionair op dit gebied. We moeten meedenken met Paulus volgens B. Loonstra: dat het Evangelie zou doorgaan, daar gaat het Paulus om. En dan is MV etc. niet belangrijk. We moeten Loonstra's denkbeelden meenemen.
Ds. Van Wijk
Cri de coeur: laten de rapporten maar hamerstukken zijn en laten we er niet te lang over praten, er verandert toch niet zo veel aan. Er zijn besluiten voorgesteld en het rapport geeft een stevig fundament. Wat mij betreft gaan we zo verder.
Waarom is dit thema toch zo gevoelig, net zoals gender en homo? Maar dat Jezus echt God en mens is, dát is pas echt leer van de kerk. Dat relativeert genoemde zaken. Ik ben overtuigd door de theoloog dr. Wentzel met zijn Christelijke Dogmatiek. Het gaat er niet om teksten zo zuiver mogelijk te exegetiseren maar om de leiding van de Geest bij het lezen van de Schrift. In dat vertrouwen mogen we manmoedig worden en vrouwvriendelijk zijn.
Br. Feenstra.
Het rapport VHD is ook dienstig voor buitenland.
Jammer dat de Bijlage slechts als bijlage is geplaatst. We moeten haar misschien meer waarde toekennen.
Waarom is in hoofdstuk 3 over 'M/V ambt en de hedendaagse cultuur' niet meer aandacht gegeven aan uitbuiting en misbruik van vrouwen? Daarvoor zijn Schriftplaatsen en het is nog steeds van groot belang die als kerk uit te dragen.
In het hoofdstuk Diversiteit staan veel pastorale notities. De eenheid in Christus kun je ook bewaren ondanks verschillen. Dat moet onderstreept blijven. Verschil kun je elkaar gunnen. Links en rechts zijn gelijkwaardige meningen. Leer met elkaar om te gaan in problemen bij afvaardigingen bijvoorbeeld.
Ds. De Bruine
Laten we elkaars nieren proeven hoe we erbij staan. Dat heeft een andere lading dan een rationele benadering.
Ik heb alles van Meppel gelezen. Heb een slapeloze nacht gehad van twee websites. Barneveld bracht oorspronkelijk de zaak op de classis Harderwijk. Er zijn heel veel gesprekken en discussies geweest. Vergelijk het met het mondkapjes gedoe: wie heeft gelijk, de waarheid in pacht? We zijn 27 jaar met MV bezig. Theologen, wetenschappers, boeken zitten niet op dezelfde lijn. Het kerkvolk begrijpt er niets meer van. Jongeren vragen zich af waarom dit besproken wordt. Terwijl zij de toekomst van de kerk zijn.
Het is een bijzaak want er zijn belangrijker zaken. Wat laten we veel liggen. Het beheerst ook mijn leven en functioneren. Ik ben beschuldigd van dwaling, zou ongereformeerd zijn. Moest zus vinden, zo preken, tégen zijn. Moest. Maar stop,
zo werd de vreugde van het evangelie afgenomen. Terwijl die doorslaggevend is voor ziel en zaligheid.
Ik bedank de commissie met waardering en respect, en ben ontzettend dankbaar voor hun werk. Ik kan me volledig vinden in het rapport. En hoop en bid om elkaar de ruimte te geven omdat de kern van het evangelie niet in geding is. Rom 10:10, dat is mijn wekelijkse boodschap.
Br. Boerma
De titel van Elkaar van harte dienen is de kernroeping van mijn ambtsdragers-werk. Ik vind het moeilijk mijn weg te vinden. We hebben net ambtsdragers bevestigd, ze zijn geschenken van God. Maar anderen zijn overtuigd dat de vrouwen zo niet van God gegeven worden.
Hoe dienen we elkaar? Zeggen we elkaar de waarheid of luisteren we met elkaar naar de waarheid? Ik heb gezocht naar wat de Heer vraagt. Heb respect voor vragen van de revisie-verzoekers. En geef ook een groot compliment aan de commissie. Er is recht gedaan, het gesprek is aangegaan, er is geluisterd en de zaak is in perspectief gezet.
Het materiaal is basis voor de besluiten. Het geeft aan hoe het moet gaan en wat eenheid betekent. Mijn gebed is dat dat wordt begrepen.
Ik hoop niet dat door gewetenbezwaren en een hoop afspraken en regelingen wordt afgezien van vrouwelijke rolvervullingen. Of dat zij daardoor er persoonlijk van af zien.
Ds. Leeftink
Als het dilemma is een vrouwelijke rechtzinnige of een mannelijke vrijzinnige dan moet je het minst kwade kiezen, in een vrijzinnige kerk dus die vrouwelijke domina. Maar verder, het gaat niet om het poppetje maar om de inhoud. In onze cultuur maakt het niet uit wie het Woord bedient. James Packer tweette daarover: teaching en preaching is onafhankelijk van de persoon. Hoewel, hij zei óók stop met women office bearers want hij wilde de man als eindverantwoordelijke houden. Overigens heel opmerkelijk dat hij in de vrijzinnige Anglicaanse kerk is gebleven.
Ik ben blij met de grote lijn in het rapport. Twee punten.
Het rapport neemt aan dat het in Efeze om opstandige vrouwen ging. En dat Adam een man was in 1 Kor. 15:21 'paste precies in hun straatje' vonden die vrouwen.
Dat is suggestief.
In de tijd van NGB art. 30,31 speelde vrouw-in-ambt niet, daarom zou er in deze artikelen geen nadruk op mannen zijn gelegd. Bovendien zou in de Franse tekst over personen zijn gesproken. Maar dat is suggestief want juist Paulus spreekt wél over mannen in 1 Tim. 3: oudsten als man van één vrouw.
Br. Kamsteeg
Vroeger had je een jongelingsvereniging. Allerlei theorieën lagen ten grondslag aan wat de taak van man en vrouw was en welke bagage daarvoor nodig is. Pas later kwam er een gemengde bond. De taak van de vrouw in huwelijk en gezin was dienend.
Ik wandelde braaf mee. Het was ook maatschappelijk een normaal standpunt.
P33 onderaan. We zouden vroeger meer naar de cultuur geluisterd hebben dan naar de Bijbel. Maar we moeten nu niet met terugwerkende kracht gaan veroordelen want in de gereformeerde traditie was er een integere afweging.
Ik heb veel boeken gelezen en Goddank nu een verantwoord standpunt ingenomen.
Het VHD is eerlijk en integer over de besluiten van Meppel.
In dit hoger beroep worden geen standpunten afgewezen of bindende leeruitspraken gedaan. Het gaat niet om 'voor vast en bondig houden'. De geboden exegese is fair en legitiem. Er zijn mensen met slechts één exegese en maar één standpunt. Maar hier wordt ruimte geboden en een ander standpunt ook legitiem geacht. Wel moeten we in hoop, verwachting en gebed dezelfde kant uit lopen.
Er is niet maar één exegese mogelijk. We moeten niet de route van de ander fout vinden, dus geen exclusiviteit van standpunten. De kwaliteit van onderbouwing is enorm vergeleken met de vorige synode. Ik hoop dat die samenbindend zal zijn.
Ds. Vreugdenhil
Ik ben niet analytisch door het rapport gegaan.
Als ik een kerkstrijd zou meemaken dan zou het over MV gaan. Dat is nu dichtbij en dat betekent wat voor mensen, net als bij de Vrijmaking. En dat was het waard want het ging wel ergens om. Er zat ook veel winst in t.a.v. prediking. Dat is ook nu weer de vraag: met alle pijn die we lijden, komen daar positieve dingen uit voort?
Daarom ben ik blij met het rapport. Er staat veel meer in dan alleen maar exegese. Winst is het sterke accent op de nieuwe werkelijkheid waarin we nu zijn. Net als toen in het NT. Er is verandering in mijzelf, in mensen, in de samenleving. Dat wil Christus: door de Heilige Geest verandering brengen, een werkelijkheid creëren waarin geen rangorde is. Naar een cultuur die bevrijdt van rangorde. In Christus is het anders, komt er ruimte in kerkrecht. Ruimte iets te vinden en te doordenken, te groeien. Door in Christus te zijn word je bevrijd van jezelf, je mag het in Christus hebben. Zo val je opnieuw terug op genade. Dat zit ook in dit rapport: geen nadruk op mijn man-zijn want ik heb niks en hoef niks te hebben.
Diversiteit dwingt je de kern te zoeken. Dat is zo waardevol. Het bevrijdt van die vervloekte neiging om te heersen, zoals in Gen. 3. Daaraan ga je kapot. Het is niet nodig het zélf te kunnen en zo tot mijn recht te komen.
Dat staat los van man en vrouw en van de kant waar je loopt. Er is nu ruimte om te aanvaarden wat in Ede nog werd afgewezen. Ook in pijnlijke en heftige discussies als in Capelle aan den IJssel zit winst. De prediking krijgt nu accenten als de lijnen gelijk gaan lopen en ik weet, waar ik mag staan, namelijk bij Christus waar ik voor leef en die ik predik.
Ds. Koster
Ik ben niet om en dus zó een dissonant. Het was me goed uitgekomen als het wel het geval was. Ik ben niet tegen vrouw-in-ambt maar zie mannen nog steeds als eindverantwoordelijken.
Het rapport heeft niet zoveel voor mij opgeleverd. Meppel al niet, en nu ook niet. Het is geen goed verhaal maar wel een gereformeerd verhaal. Het is van alle tijden dat er beslissingen worden genomen waar niet iedereen het eens mee is. Maar vandaag blijven het wel gereformeerde kerken. Het rapport is niet plausibel, wel een proeve van bekwaamheid in de omgang met de Bijbel. Is er een wissel omgegaan, een nieuwe hermeneutiek toegepast, sprake van wereldse invloed? Het is geen goed verhaal, wel gereformeerd.
Ik ga niet op details in. Ook zal niet ieder elk onderdeel van het rapport onderschrijven. Zo werkt het bij dit onderwerp. Het onderwerp leidt niet glashelder tot één conclusie. Nergens staat immers in de Bijbel dat vrouwen geen ouderling kunnen worden. We moeten wegen, verbanden zien. Er is een marge van onzekerheid. Het is geen wiskunde, van a en b leidt tot c. De commissie zegt vrouw-in-ambt is plausibel, maar ik zeg dat niet want het andere verhaal is plausibeler. Maar dat is geen groot probleem. Het is gereformeerd als de Bijbel als eigen uitlegger is en God erkend wordt als haar auteur. En soms moet je de wereld van toen meewegen en dan echt wissel omzetten.
Gewetens worden niet gebonden. En wees blij met de zorgvuldige en eerbiedige manier waarop gewerkt is, niet met uitkomst. Maar het is een gereformeerd verhaal, dat beslist.
PAUZE
CRVM – Ds. Poortinga
Bestudering van ambtsleer zou m.b.v. vrouw-in-ambt geen verschil uitmaken. Het gaat meer om de denklijn dan of de exegese klopt.
Petrus' tekst schuiven we niemand in de schoenen. Het gaat in hoofdstuk 5 over hoe we in het algemeen met elkaar hebben gesproken en hoe we de Schrift lezen. Daar moeten we wel mee instemmen.
We hebben onvoldoende grip op de exegese, dat klopt. Daarom legt de synode geen exegese vast maar heeft die wel nodig om te gebruiken voor de kerkelijke praktijk.
We hebben geweifeld of de bijlage een hoofdstuk moest worden. 't Zelfde is het geval met het hoofdstuk Zwijgteksten. Ook daar bouwen wij het verhaal niet op en dat had ook in een bijlage gekund.
Wij doen geen leeruitspraken.
De referentie aan 1 Kor 15: 20-22 heeft betrekking op verbinding.
Naast positieve commentaren op het rapport wordt er soms messcherp op de persoon gespeeld. Maar om ons scherp te houden hebben we elkaar nodig. Mensen die soms over het randje gaan naast mensen die irenisch zijn. Daarom is het vreselijk zonde om die mensen kwijt te raken. Wij hebben ze zo nodig in de kerk. Is het nu echt zo moeilijk om te blijven? Meer dan 400 jaar hebben we verschil van opvatting gehad over de zondag: of het een kerkelijke of goddelijke instelling is. Idem dito t.a.v. het Duizendjarig Rijk en de Opname. En toch vierden we het Avondmaal samen. Kan dat dan hier ook niet mee?
CRVM - Ds. Heij
P33: Slotzin. De kerk zou 1500 jaar meer de cultuur dan Bijbel zijn gevolgd. Maar dat is niet zo bedoeld en het verwijst ook niet naar de bezwaarden. Het slaat op de bovenstaande voorbeelden. Met de slavernij heeft de kerk de cultuur gevolgd en zij was bijkans de laatste die toegaf dat het verkeerd was.
P40: Dit rapport is niet bij voorbaat buiten discussie. We moeten eerder aansluiten bij Ede en dan niet bij voorbaat een van beide posities zien als loslaten van het Woord.
De verwijzing naar 2 Petr. 1: 20-21 is een correctie, een begrenzing van de eerste zin van die alinea namelijk dat mensen verschillende standpunten en exegeses kunnen hebben maar dat dit niet betekent dat je dan wel van alles kunt roepen.
Preses
Misschien op dit punt nog iets toevoegen aan het VHD.
Br. Sonneveld
Het is een mooie, open en veilige discussie geweest.
We mogen van ieder links en rechts lopen maar gaan gelukkig wel dezelfde kant op, volgens Rob (Vreugdenhil) in de richting van Christus. We moeten zoeken naar verbinding, de-escaleren. Op zoek gaan naar mensen die links lopen. En dit verwerken in een amendement. Naast elkaar bestaan en elkaar pastoraal behandelen.
We hebben iets heel belangrijks vergeten: Hand. 15. Dáár gaat het niet om grote rapporten lezen maar is het punt dat zij door de Geest geleid werden. Een mooie ontdekking vond ik, dat op de synode van Meppel hierom ook gebeden werd en deze vergadering door de Geest geleid is. Dat moeten we delen met de bezwaarden. Er is meer dan exegese en rapporten.
Het is een mooi proces geweest.
Br. Toebes
Ik sluit me aan bij de reeks complimenten voor de commissie. In elk geval is de commissie gereformeerd, heb ik begrepen.
De betere onderbouwing is gelukt door de gesprekken met de kerken. Ik ben opgegroeid met zwart-wit denken, met ware en valse kerk. Maar we nemen steeds meer afscheid van onze gereformeerde stelligheid. We hebben geen stellig antwoord op elk probleem. Op een bijgewoonde conferentie werd ruimte bepleit voor onzekerheid en voor elkaar meer ruimte geven. We zijn child of God en we zijn geliefd.
Ds. Bruinsma
Ik ben erg onder de indruk, m.n. ook van het spreken van Koster. Ik zou willen dat alle mensen die instelling hadden. Het punt in geding is hoe we omgaan met verschillende denkrichtingen. Hoe doen we recht aan die andere mensen?
Dit rapport is eenzijdig en terecht. Maar het is gereformeerd. Beide opvattingen t.a.v. vrouw-in-ambt zijn correct. Dat doet ook recht aan gevoelens als die van Koster. En, de zaak is breder aanhangig dan in onze kerken, het speelt ook in CGK en GB (PKN).
Overigens, weigerambtenaren worden ook getolereerd maar in de praktijk niet meer aangesteld… Hoe gaan wij om met wie vrouw-in-ambt weigeren? Dat moet ook in de besluiten worden verwerkt.
AANBIEDINGSRAPPORT (ABR)
CRVM – Br. Groen
Geeft korte toelichting op het rapport.
BESPREKING RONDE 1
Br. Van den Berg
In de beoordelingen van de bezwaren 5 en 13 staat dat er in meerdere vergaderingen praktische regelingen kunnen worden getroffen voor gewetensbezwaarden die geconfronteerd worden met vrouwelijke afgevaardigden. Staan deze regelingen niet haaks op het feit dat de MV-besluiten niet kerkscheidend zijn? We moeten elkaar respecteren.
Bezwaar 8 suggereert dat er zijdelings naar de buitenlandse kerken is geluisterd. Maar publiek en in de wandelgangen is volop gediscussieerd en zijn hun bezwaren nadrukkelijk aan de orde geweest.
Ds. Leeftink
In het verslag van de gesprekken met de SRV-kerken wordt ook gesproken van 'herstel van geschonden vertrouwen'. Over wie en wat gaat dat?
Dat Capelle aan de IJssel-Noord bezwaar heeft tegen de instelling van het deputaatschap is niet te vinden in de besluitteksten.
De SRV-kerken hebben hun bezwaren gebundeld maar dat zit niet bij het materiaal genoemd. Hoe zit dat?
Ds. Boersma
Mijn compliment en veel waardering voor de zorgvuldigheid van de commissie.
Krijgt iedereen zijn eigen antwoordbrief? Maar de gesprekken zijn steeds verder gegaan en de discussie is verbreed. Het is toch zinvol de bredere argumentatie ook aan iedereen toe te sturen?
Br. Bouma
Er zit een eenzijdigheid in de reactie op de revisieverzoeken. Het is jammer dat de andere kant niet aan de orde komt. We moeten aan de commissie vragen hoe je in de communicatie recht kunt doen aan links- en rechts lopen. Dat kan misschien bij het moderamen neergelegd worden.
CRVM – Br. Groen
Terecht is er bezorgdheid over het vervolgtraject in de kerken. Maar dat ligt hier en nu niet op ons pad. Het is een zaak van de kerken zelf. Misschien kan het moderamen er wel over nadenken.
Bij bezwaren in de praktijk moeten meerdere vergaderingen op respectvolle wijze een regeling voor iedereen treffen. Het is opdracht daar op christelijke wijze mee aan het werk gaan.
Terecht hebben buitenlandse kerken een en andermaal het woord gevoerd. Dat heeft inderdaad nadrukkelijk in de besluitvorming meegespeeld.
'Vertrouwen geschonden' is gemeld in de gesprekken met en in de gemeenten.
Voor het bezwaar van Capelle aan den IJssel-Noord, zie Prealabele kwesties, zij hebben er een brief over gehad.
Het verslag van de acht SVR-kerken hoort niet bij het materiaal. De bezwaren van de 23 kerken zijn wel genoemd. Een nadere toelichting moet niet want dat zou tot rechtsongelijkheid tussen kerken leiden.
Iedere kerk moet om formele redenen wel een specifiek antwoord op zijn bezwaren ontvangen. Er is een transponeringstabel gemaakt die aangeeft welke bezwaren zijn ingebracht door welke gemeenten. Op basis daarvan kunnen dus specifieke antwoorden worden gegeven.
We dienen respectvol met elkaar om te gaan. We vragen aan het moderamen hoe recht gedaan kan worden aan de andere lijn.
BESPREKING RONDE 2
Br. Boerma
Regelingen voor kerkelijke vergaderingen maken en een aanbeveling doen. Dat moeten we niet willen.
Ds. Vreugdenhil
Het verhaal van de SRV zit indirect wel bij het materiaal, want het is een bijlage bij de ABR.
CRVM – Br. Groen
Je moet goed nadenken over de omgang met gewetensbezwaren. Maar dat ligt wel op het lagere niveau.
Preses
Nazorg is altijd een punt. De goede dingen van vandaag wil je doorgeven. Maar de mogelijkheden zijn beperkt als kerkelijke vergadering.
SLUITING
HEROPENING
Zaterdag 5 september 2020
BESPREKING RONDE 3
Ds. Van Hemmen
Dank en waardering voor het rapport. Het geeft een opening en stof voor een nieuw gesprek om ons scherp te houden.
In ABR/bijlage 4 p17,18 waarschuwen de SRV dat het methodisch niet juist is om de profeten van OT en NT op één lijn te zetten. Maar dan maken zij dezelfde fout door de lijn van de OT-priester door te trekken naar NT-predikant. En op p23 zien ze groot verschil tussen onze diaken en de diakonos in de Bijbel. Dat zou Meppel over het hoofd hebben gezien. Maar precies hetzelfde geldt dan t.a.v. onze ouderling en de presbyter.
Bijlage 4 p31 is moeilijk uit te leggen en p32 is juist omstreden. Laten we ruimte houden voor verschillen in exegese door mensen van hetzelfde huis.
Br. Stelpstra
Iemand zei dat we prutsers zijn met z'n allen. Van geschrokken, maar we zijn het immers ook. Maar deze synode is wel heel gedegen en uiterst zorgvuldig te werk gegaan. Het leverde het beste prutswerk dat ik in tijden heb gezien.
Br. Blijdorp
Ben heel blij met het rapport, we kunnen er een heleboel aan hebben. Maar of het mensen overtuigt?
Een opmerking, ABR p19 punt 5: '… het nodige valt af te dingen …' klinkt negatief. Beter spreken over aanvulling of verbetering.
Br. Van den Berg
Dank voor de goede communicatie met de kerken. En voor de duidelijke, open en transparante lijn in het rapport. Het rapport zou ook aan de buitenlandse kerken met begeleidende brief moeten worden gestuurd. En van Meppel mag met nadruk gezegd dat die er consciëntieus vijf dagen diepgaand over heeft vergaderd.
Ds. Van Hijum
De onderbouwing van Ede en Meppel was onvoldoende. Nu is er een overtuigend verhaal. Wel had het op aantal punten scherper gekund om wantrouwen weg te nemen.
ABR p14 bezwaar 6 over de rol van vrouwen in OT en NT in de gronden van Meppel besluit 3-6: '… er kan mee ingestemd worden dat deze onvoldoende samenhang vertoont en biblicistisch kan overkomen…' Dat kan voelen als het méér honoreren van hen die revisie hebben ingediend dan van de kerken die alleen maar nadere onderbouwing willen.
ABR p13 bezwaar 4 laatste zin. Als alle gronden van Meppel besluiten 3-6 nu zijn vervangen, kan deze zin suggereren dat al de bezwaren ertegen niet meer van belang zijn. Maar ook de SRV verdienen waardering omdat hun bezwaren hebben bijgedragen aan de formulering van de nieuwe gronden.
Er is wel iets op Meppel of te dingen. Bijvoorbeeld dat Openb. 12 erbij betrokken werd. Meppel was ook gereformeerd bezig maar er is wel iets op af te dingen.
Ds. Leeftink
Er is meer aandacht voor kerken die revisie vragen dan voor kerken die een nadere onderbouwing willen van de besluiten. Maar van het rijtje kerken dat revisie vraagt zijn er wellicht ook vele die alleen maar een betere onderbouwing willen en vervolgens er akkoord mee gaan. Zo bijvoorbeeld de 'revisiekerk' Apeldoorn-Zuid die het besluit wil intrekken of overtuigend onderbouwen.
Misschien willen zelfs alleen maar de 8 SRV kerken revisie.
In Nader Bekeken worden de rapporten gekraakt door dr. Boonstra. Hij vraagt hoe wij de Schrift lezen. Maar het gaat niet om vragen over een nieuwe hermeneutiek. De commissie is er goed in geslaagd dat duidelijk te maken
ABR p14 bezwaar 5: Er staat dat het beter zou zijn geweest als Meppel de vrouw-in-ambt gefaseerd zou hebben ingevoerd, eerst bij de diakenen dus. Curieus zinnetje, beter eruit.
ABR p13 bezwaar 3: De commissie heeft de neiging sterke uitspraken te doen. Als de zwijgteksten niet van doorslaggevende betekenis zijn, hoe legitiem is dan de visie van de tegenstanders van vrouw-in-ambt nog?
ABR p19 eindafweging: Er staat dat de Schriftstudie leert dat 'er geen sprake is van onderschikking van de vrouw'. Als dan volgt dat er goede redenen zijn …' dan klinkt dat weer wat als, wij hebben nu de goede argumenten en de anderen moeten over van A naar B. Daarom moeten we steeds het woordje 'ook' invoeren, want die andere exegese is ook gereformeerd, we kunnen dus zowel links als rechts lopen.
CRMV – Ds. Poortinga
Net als Mozes zijn we niet geschikt voor ons werk, maar wel geroepen.
We gaan het rapport niet veranderen. Wijzigingen komen wel in de Acta.
'Af te dingen' is geen opmerking van commissie maar verslaggeving van wat te horen was in de kerken. Er zijn allerlei sterkere en ook mildere kwalificaties.
Er is in de ene kerk meer aandacht voor het VHD en in een andere voor het ABR. Er is veel meer kleur in de kerken en in de gesprekken dan hier wordt aangeduid. Bijna alle gesprekken zijn heel plezierig en in goede sfeer verlopen.
Standpunt A lijkt beter gegrond, omdat er bezwaren tegen B zijn ingediend. Maar voor A en B zijn allebei heel goede gronden. We willen niet overal 'ook' toevoegen maar wel een toevoeging doen voor meer evenwichtige duiding. A en B hebben ondanks alle bezwaren allebei nog steeds volwaardige plekken in ons midden. Dat komt nog in de besluittekst.
We hebben niet ieder Schrifttekstje aangehaald. Maar wel in een matrix alle bezwaren benoemd en er iets van gezegd. Alle kerken hebben bijgedragen aan de gedachtenvorming en aan de formuleringen. En er was aandacht voor alle kerken. Dat verschilde wel per kerk maar kwam ook doordat sommige kerken meer aandacht vroegen. Zo bijvoorbeeld De Horsten. Let op, ABR is verslaggeving! Alle kerken die brieven hebben gestuurd hebben bijgedragen en zijn van waarde geweest.
CRMV – Br. Groen
Gefaseerde invoering van de vrouw-in-ambt kwam in gesprekken ter sprake. We hebben het vele malen gehoord: eerst maar de diakenen. Door de onmiddellijke invoering zijn kerken klemgezet en in tijdnood geraakt. Dat wordt breed gevoeld in de kerken. Had dat niet anders had gekund?
Die matrix hebben jullie niet en kun je dus ook niet kennen. Het overzicht geeft aan welke bezwaren er bij welke kerken leven.
MANDAAT MODERAMENBRIEF
Preses
Voor we aan de laatste ronde beginnen willen we als moderamen een mandaat vragen.
De vraag is: Hoe leggen we de besluiten in de kerken? Dat kan de besluitvorming beïnvloeden. En hoe regelen we de nazorg in de kerken?
We vragen als moderamen mandaat om een brief aan de kerken te sturen. En om uw input daarvoor. Er zal in worden opgeroepen bij blijvend verschil elkaar de ruimte te geven. En de kerken wordt gelegenheid geboden om een toelichting en uitleg te vragen. Verder willen we samen met de commissie een bewerking van het rapport publiceren.
BESPREKING RONDE 1
Ds. Bruinsma
Is dit wel wijs? Als we eerlijke en heldere besluiten nemen is dit immers niet nodig.
Ds. Boersma
Graag nadere uitleg. Dit moet wel heel strak worden gespecificeerd om te voorkomen dat het nog eindeloos doorgaat.
Br. Toebes
Blij mee met het initiatief maar het moment nu is voorbarig. We kunnen de kerken dienen met een goede bijsluiter waarin we pleiten voor ingrediënten die belangrijk zijn na de besluiten.
Br. Sonneveld
Ben heel blij met het voorstel en wil nog een stap verder want ik ben meer man van de geest dan van de letterlijke tekst. We moeten geen tijd gaan stoppen in woordjes-amendementen. Daarom nog iets toevoegen over links- en rechtslopen en daar iets moois van maken dat mensen kan helpen. Stop energie in een constructieve aanpak en in verbinding. Pak de hoofdlijn.
Br. Meerveld
We moeten ons richten op nazorg. En op de mogelijkheid om voorzorg te doen. Gericht op mensen van links. Maar ook nadenken over mensen die tot nu ondergeschikt waren en een secundaire rol vervulden. Vrouwen aanmoedigen, of moed laten vinden hun gaven in te zetten, ook als ambtsdragers te werken.
Br. Bouma
Hartelijk voor, maar stop niet teveel in de brief. Wel aandacht voor A en B en links en rechts. En de besluitvorming heel zorgvuldig doen want anders krijgen we toch weer te maken met bezwaren.
Ds. Van Wijk
Ik voel me wat overvallen met dit voorstel. Het is sympathiek en heeft mijn steun. Er zou in de brief kunnen worden opgenomen dat we elkaar moeten aanvaarden bij de liefde van Jezus. Dat past binnen het gereformeerd belijdend kader.
CRVM – Br. Bakker
Het verhaal is wel wat voorbarig nu. Alsof je al weet wat uit de bespreking komt terwijl we nog aan de besluitvorming moeten beginnen. Dat zouden we eerst moeten doen.
Preses
Onze intentie is te voorkomen dat we in de besluitvormende ronde gaan praten over allerlei details.
AANBIEDINGSRAPPORT (ABR) vervolg
CRMV – Br. Bakker
Om tegemoet te komen aan bezwaren willen we besluit 3a aanvullen met dat beide praktijken volwaardig zijn want beide praktijken zijn mogelijk en hebben een volwaardige plaats in de kerken. Voor en tegen vrouw-in-ambt hebben een legitieme plek en er is geen voorrang aan de ene of de andere praktijk.
In de nieuwe tekst van besluit 5 komt uit dat er verschil mag zijn over die ene lijn. Ook hier wordt ruimte gegeven voor zowel de tweede lijn als ook aan één lijn.
BESPREKING RONDE 4
Br. Van den Berg
Besluit 9. Die 'bijzondere taken' die niet ambtelijk zijn, waar gaat dat over?
Ds. Leeftink
Besluit 4. In de tekst wordt gesproken over de patriarchale kerkstructuur in het NT. Daarmee wordt het oude standpunt gestigmatiseerd. Kan er dus beter uit.
De brief aan Filippenzen gaat over de manier waarop met elkaar wordt gesproken. Hier kan het beter vervangen worden door wat de Schrift leert in Hand. 15, Rom. 14, namelijk om elkaar te aanvaarden bij verschil van inzicht.
Besluit 5. Blij met beide amendementen op grond 2. Bezinning over de ambtsstructuur is alleen in dit kader niet dienend.
Br. Van Essen
Het proces van besluitvorming moet gescheiden worden van het geroepen zijn besluiten te nemen. Ben bang voor een begeleidende brief. Nazorg is wel een punt van aandacht.
Ds. Van Wijk
Besluit 5b. Dat stelt dat bezinning over de ambtsstructuur niet nodig is. Maar is hier in vorige rapporten toch niet over gesproken? Hoe verhoudt zich dit tot het rapport 'Samen dienen' van Meppel? Hier moet wel naar gekeken worden.
Br. Kamsteeg
Besluit 3 toegevoegde zin. In de kerken moet ruimte zijn voor overtuiging én praktijk, dus voor vrouw-in-ambt. Als de meerderheid daar voor kiest dan kan er ook gevolg aan worden gegeven. Overigens sluiten de praktijken elkaar wel uit.
CRVM – Ds. Poortinga
Besluit 4 grond 2a: Wij gaan patriarchaal eruit halen.
Besluit 4 grond 2c: We gaan de verwijzing (naar Filippenzen) eruit halen.
Proces van besluitvorming moet gescheiden van de besluitenvorming zelf.
Besluit 4 grond 3: In regionaal verband kunnen er wel meerdere praktijken zijn. We moeten een manier vinden om daar in goede orde mee om te gaan.
SRVM – Br. Groen
Naar besluit 4 grond 3 kunnen kerken die wél en die níet de ambten hebben opengesteld bijeenkomen in meerdere vergaderingen. Deze grond roept de kerken op beide praktijken te respecteren. Daar moeten afspraken en regels voor worden gemaakt.
In besluit 9: Wie beschermt wie en waarom? Het gaat om mensen die taken vervullen anders dan in de ambten. Als ze optreden namens de kerk als rechtspersoon dan is rechtsbescherming nodig.
CRVM – Ds. Ten Brink
Besluit 5b: 'bezinning in dit kader niet nodig', nemen we over. Bezinning op de ambtsstructuur kan zinnig zijn, maar niet als het om deze revisieverzoeken gaat, vindt de commissie.
Ds. Meerveld
Het klinkt alsof 'samenwerkingsverbanden in besluit 4 grond 3 ook de CGKV gemeenten raakt. Hoe gaan we daar mee om?
Br. Bouma
Besluit 9 grond: moet 'als gemeente' niet zijn 'in de gemeente'?
CRMV – Br. Groen.
Samenwerkingsverbanden slaat alleen op ons kerkverband, en betreft niet de CGK bijvoorbeeld.
Het gaat in besluit 9 grond om twee partijen, dus personen en de gemeente. Dus laten staan.
BESPREKING RONDE 5
Br. Sonneveld
Ik steun de manier waarop er hier gesproken is en hoop dat er snel en constructief besloten wordt.
Ds. Van Hemmen
Besluit 6 vind ik wat kil. Daarom 'helaas' toevoegen.
Br. Kamsteeg
Besluit 3: Ben blij met het wijzigingsvoorstel van de commissie. Nu er een synodebesluit ligt komt ook de praktijk daadwerkelijk in beeld. Daar moeten we wat mee en dat is best ingewikkeld als sommige gemeentes de vrouw-in-ambt toestaan en andere niet. Dat geeft moeite want dat blijft 'achtergesteld' voelen. Keuze voor geen vrouw-in-ambt is trouwens ook een keuze en dan worden haar talenten niet benut.
Hoewel de overtuigingen gelijkwaardig zijn wringen de consequenties in de praktijk.
Maar er mag ruimte voor zijn in de kerken. Toch is de mainstream nu veranderd.
Ds. Meerveld
Er komt een amendement om in besluit 4 grond 3 de term 'meerdere vergaderingen' te gebruiken.
Ds. Bruinsma
Ik ben enorm blij met toevoegingen van de commissie.
Ik wil wel het proces en de besluitvorming vermengen eventueel.
Ds. Van Hijum
Ben blij met de toevoegingen: 'beide volwaardige plaats behouden'. Niet er van zeggen dat ze 'gelijkwaardig' zijn.
Ds. Koster
Ben heel dankbaar voor het vele werk. Indrukwekkend, het is een van de beste verhalen. Ik ben erdoor minder overtuigd geraakt van mijn overtuiging.
Belangrijk is, dat voor beide opvattingen en praktijken iets te zeggen is. Ik ben blij met de voorgestelde besluiten en ben van plan er voor te stemmen.
Ds. De Bruine
CGKV in Harlingen en IJmuiden zitten in dezelfde situatie. We moeten het niet vanuit van GKv beschrijven. Welke houding moet ik dan aannemen? Haal dit in grond 3 eruit.
CRVM – Ds. Poortinga
Toevoeging aan besluit 6 overgenomen.
Besluit 4 grond 3 halen we niet weg, wel vervangen we de term samenwerkingsverbanden door 'meerdere vergaderingen' Het is een morele uitspraak, dus grond onder de besluiten en geen lege huls.
AMENDEMENTEN
Geen.
ORDEVOORSTEL
Het hele pakket in één keer in stemming te brengen, wordt met algemene stemmen aanvaard.
STEMMING
Besluiten met algemene stemmen aangenomen.
Applaus.
Preses
Spreekt zijn dankbaarheid uit jegens God en de commissie.
CRVM – Br. Bakker
In ben hier bijzonder dankbaar voor. Gods Geest was bij ons.
Heel veel mensen zijn blij maar er zullen ook mensen zijn die moeite hebben. Daar moeten we begrip voor hebben. Heere wil ons helpen.
Applaus.
Preses
Gebed.
LUNCHPAUZE
MANDAAT MODERAMENBRIEF vervolg
BESPREKING RONDE 2
Br. Toebes
'k Stel voor kernwoorden mee te geven. 'Samen op weg met onze kerken' met wel- en niet-bezwaarden. 'Richten op verbinden' en 'respectvol met elkaar omgaan'. We bouwen op hetzelfde fundament en dat is Christus.
Br. Sonneveld
Mooi initiatief. Bij het vierde punt moeten we psychologie betrekken: hoe met elkaar om te gaan, hoe met pijn omgaan. Het eerdere pijnpuntenrapport was daarvoor geweldig, hielp om elkaars pijn te benoemen en weg te nemen.
In punt 3 ben ik niet gelukkig met 'uitleg'. Ik loop nog gewoon meer links dan rechts. Het gaat meer om coaching van kerkenraden en gemeenten. Overigens een compliment voor commissie voor hun luisteren.
Ds. Boersma
Eens met strekking maar wel aandacht voor 3. Er is een risico wat dat gaat uitwerken. De besluiten zijn toch duidelijk? Mensen zien hier toch misschien een mogelijkheid er weer een vinger achter te krijgen. Niet weer de discussie ingaan want we willen verder.
Br. Stelpstra
De vorige synode heeft ook goede nazorg gedaan. Er is al materiaal beschikbaar. We moeten het wiel niet opnieuw uitvinden. Er is al genoeg tijd aan besteed.
Preses
De zaak van vrouw-in-ambt is nu formeel afgerond. Er is geen beroepsmogelijkheid meer. De besluiten moeten worden uitgerold en verwerkt.
Moeten we 'uitleg' misschien vervangen door 'toelichten'? Suggesties voor de publieksgerichte versie kunnen via Lydia (secretariaat) worden ingestuurd.
BESPREKING RONDE 3
Ds. Van Wijk
'Samen de liefde van Christus blijven zoeken' kunnen we nog toevoegen.
Ds. Heij
Ben wat ongelukkig met punt 3. Faciliteren en coaching is een zaak van het Praktijkcentrum. Het punt kan nog wel iets preciezer. Wij moeten de besluiten niet implementeren.
Br. Bakker
Suggestie: 'Kerken gelegenheid te bieden zich over de besluiten te uiten'.
Ds. Meerveld
Het gaat ook om 'voorzorg'. Ik hecht aan de mogelijkheid van een publieke reactie.
Br. Van Winden
'Synode' betekent al 'Samen op weg'. We zijn al op weg.
[Gelach]
Preses
Herman, het cabaret is nog niet begonnen.
'De kerken mogen zich uiten', prima, en hun reactie neerleggen bij het secretariaat. Voorzorg is voor vrouwen die geen gelegenheid hadden in de ambten te dienen. Die zorg hoort bij dit besluit. Het woord 'nazorg' moeten we niet meer gebruiken. Dat veronderstelt dat het over slachtoffers gaat.
Br. Bakker
'Uiten' is niet 'alles maar bij het secretariaat neerleggen' maar als moderamen ontvankelijk zijn voor uitingen van wat leeft in de kerken. Dan gaat het moderamen kijken wat er mee te doen valt.
SLUITING
BIJLAGE - DEFINITIEVE BESLUITEN
Bijlage 10 Conceptbesluiten
Materiaal:
Besluit 1:
met instemming kennis te nemen van het rapport van de commissie revisieverzoeken ‘Elkaar van harte dienen’ (hierna te noemen: het commissierapport).
Grond:
Het commissierapport biedt een zorgvuldige studie van het onderwerp ‘man, vrouw en ambt’, die blijk geeft van eerbiedig omgaan met de Schrift. Deze studie vormt een goede basis voor de beantwoording van de revisie-, de verhelderings- en de verbeteringsverzoeken die vanuit de kerken zijn ingediend naar aanleiding van de besluiten van de GS Meppel 2017 inzake man, vrouw en ambt.
Besluit 2:
de verzoeken af te wijzen om de besluiten weg te nemen waarmee de GS Meppel 2017 de openstelling van de ambten van diaken, ouderling en predikant voor vrouwen mogelijk maakte.
Grond:
Het commissierapport toont aan dat het mogelijk is om op basis van eerbiedige en zorgvuldige afweging van de Schriftgegevens te komen tot de overtuiging dat de ambten voor vrouwen openstaan.
Besluit 3:
Gronden:
Besluit 4:
Gronden:
Besluit 5:
in afwijking van de GS Ede 2014 uit te spreken
Gronden:
Besluit 6:
het bezwaar af te wijzen dat GS Meppel 2017 onvoldoende rekening gehouden heeft met de bezwaren van zusterkerken.
Gronden:
Besluit 7:
het bezwaar af te wijzen dat de besluiten van GS Meppel blijk geven van een ‘nieuwe hermeneutiek’.
Grond:
Een gewijzigde uitleg van teksten of toepassing van Schriftgegevens op de vragen m.b.t. man, vrouw en ambt betekent niet dat op een andere manier met de Schrift wordt omgegaan.
Besluit 8:
het bezwaar af te wijzen dat deputaten ‘M/V en ambt’, aangesteld door GS Ede 2014, van GS Meppel 2017 ten onrechte decharge hebben ontvangen.
Grond:
Volgens art. 9 sub 1 en 2 van de Huishoudelijke regeling voor de generale synode zijn het verlenen van decharge en het inhoudelijk beoordelen van rapporten en voorstellen van deputaten niet aan elkaar gekoppeld.
Besluit 9:
het bezwaar af te wijzen tegen de opwekking van GS Meppel aan de kerken om zorgvuldige regelingen te treffen met het oog op de aanstelling van mannen en vrouwen in niet-ambtelijke diensten.
Grond:
het bezwaar richt zich tegen een veronderstelde ‘bevestiging naar analogie van de bevestiging in het ambt’; de opwekking van de synode is ruimer en beoogt niet meer dan de bescherming van zowel degenen die een bijzondere taak vervullen als de gemeente.
Besluit 10: