Evolutie aanvaarden én gereformeerd blijven?

Jon Dykstra

20-01-18

We geven korte biografieën van vier prominente gereformeerde personen. Na het accepteren van evolutie(theorie) gingen zij standpunten innemen die in toenemende mate onorthodox waren.

Peter Enns

Enns doceerde destijds aan het Westminster Theological Seminary (1994-2008). Dit seminarie voorziet de Orthodox Presbyterian Church (OPC) van veel van hun predikantskandidaten.

Na zijn aanvaarding van evolutie verstaat Enns de Bijbel nu heel anders. Hij claimt dat

“God de Israëlieten nooit heeft opgedragen dat zij de Kanaänieten moesten doden. De Israëlieten geloofden dat God hen opdroeg de Kanaänieten te doden.”

Howard Van Till

Van Till doceerde aan het Christian Reformed Calvin College (1967-1998) en was een tijdlang één van de bekendste gereformeerde verdedigers van evolutie.

Hij houdt niet langer vast aan de gereformeerde confessies en zoals we in een artikel uit 2008 in The Grand Rapids Press lezen, lijkt hij op een vorm van pantheïsme te zijn overgegaan. Hij ziet

“God niet langer als een transcendente, afzonderlijke schepper, maar als een actieve presentie in de schepping en daarvan niet te scheiden”.

Edwin Walhout

Walhout is emeritus predikant van een Christian Reformed Church (CRC - ontstaan uit en verbonden met de voorheen synodaal gereformeerde kerken) en was ooit redacteur van Adult Education. In 1972 gaf hij de suggestie dat

...het wel zo kan zijn dat de wetenschap ons inzichten geeft over de manier waarop God de mens heeft geschapen, maar zij kan nauwelijks ontdekken of ontkennen dat de mens beeld van God is.

In een artikel uit 2013 in de Banner, getiteld “Tomorrow's Theology” (de theologie van morgen), uitte Walhout zich veel nadrukkelijker. Hij stelde voor dat in het licht van evolutie de CRC opnieuw de leer van de schepping, eerste zonde, zondeval en redding, moesten onderzoeken en ook of Adam en Eva echte historische mensen waren.

Deborah Haarsma

Haarsma was professor aan het Calvin College van 1999 tot 2012. Samen met haar echtgenoot schreef zij in 2007 een boek dat verschillende standpunten met betrekking tot onze oorsprong behandelde. Hoewel het boek geen enkele steun bood aan ook maar één ervan, zag het evolutie als het minst geloofwaardige.

Maar nu is zij president van Biologos, een denktank die op agressieve wijze evolutie als waar promoot en die vraagtekens zet bij de oorspronkelijke zonde, de zondvloed, de zondeval en of Adam en Eva werkelijk historische mensen waren.

***

Kunnen we maar één richting opgaan?

Betekent dit dat het accepteren van de evolutietheorie altijd tot vrijzinnigheid leidt? Kunnen we bovenstaand lijstje niet in balans brengen met een lijstje gereformeerde denkers die evolutie hebben aanvaard en desondanks grotendeels orthodox zijn gebleven?

We zouden het kunnen proberen. En dan zou Tim Keller bovenaan staan. Maar het probleem is dat twintig jaar geleden Peter Enns ook op zo'n lijst zou hebben gestaan. Hij begon niet direct met het verwerpen van orthodoxie. Een dergelijke tegenlijst zou gewoon een lijst zijn met 'in evolutie gelovende gereformeerde personen', die nog niet tot het verwerpen van orthodoxie zijn gekomen.

De tijd zal het moeten uitwijzen.

Nee, als we zouden willen aantonen dat evolutie en orthodoxie van nature bij elkaar passen, dan zou daarvoor een beter bewijs zijn een lijst van vrijzinnigen die na het omarmen van evolutietheorie zich in een meer orthodoxe richting zijn gaan begeven. Dát zou pas een goed antwoord op bovenstaande lijstje zijn.

Maar of zo'n lijst ooit kan worden samengesteld?

Dit artikel (nu licht bewerkt) is eerder verschenen op https://logos.nl/.